گونه شناسی غار در ایران

غار قلعه کرد

گونه شناسی غار در ایران

دوست داشتم از سفرهایم به غارهای ایران گزارشی داشته باشم. تا حالا به غارهای زیادی سر زده ام. هرکدام به گونه ای زیبایی خاصی داشته اند و یا مشخصه ای به خصوص را داشتند. با خودم گفتم بیام یه طبقه بندی کنم و ببینم هر کدام به چه شکلی هستند و چه خصوصیتی آنها را از بقیه جدا میکند. البته باید بگم که شکل های طبقه بندی متفاوتی وجود دارد و این تنها نگاه من به این داستان است.

غارها را می توان بر اساس نوع تشکیل، نام غار، موقعیت، آیینی بودن آن ها و خیلی دلایل دیگر دسته بندی کرد. می خواهم از شمال ایران شروع کنم و به جنوب کشور بروم و در این میان غارهای متفاوتی را با کاربردهای مختلف به شما معرفی کنم.

غارهای تاریخی                       غار کمر بند و هوتو- غار کرفتو

این غارها در کنار یکدیگر بر روی تپه ای مشرف به دریای خزر و در شهر بهشهر استان مازندران قرار دارند. این دو غار کوله باری از تاریخ 10 هزار ساله ایران را به دوش می کشند. آثاری مانند سفال و کوزه که در آنها پیدا شد مربوط به هزاره های قبل از میلاد است. حجاری های روی دیواره ها یادگاری از انسانهای نخستین هستند. بیشتر آثار کشف شده از این غار در موزه شهر نگه داری می شود.

غار پلکانی و چند طبقه کرفتو نیز که در نزدیکی بیجار کردستان قرار دارد کتیبه هایی از دوره اشکانیان و سلوکیان دارد که همچنان بر روی دیوار پا برجاست. همچنین نشانه هایی از حجاری های انسانهای نخستین نیز در این غار دیده میشود

غارهای آبی                                 غار علیصدر،غار دانیال و غار سهولان

غار دانیال که در ارتفاعات سلمانشهر تنکابن قرار دارد شما را به سفری هیجانی دعوت می کند. برای رسیدن به ابتدای این غار کمی پیاده روی دارید و بعد از آن سفر آبی شما با پیاده روی در آب سرد غار آغاز می شود. سفری رویایی در میان آب و سنگ. غار علیصدر یا در حقیقت آب سرد که در نزدیکی شهر همدان است. این فرصت را به شما می دهد تا بتوانید با قایق بر روی آب سفری داشته باشد و از درون قایق مناظر بی نظیر غار را ببینید. غار سهولان در مهاباد و در استان آذربایجان غربی با نور پردازی و کبوترهای چاهی خود به مهمانانش که در قایق نشسته اند خوش آمد می گوید.

غارهای هنری                                          غار موزه وزیری

تنها غار موزه ای که در همین نزدیکی پایتخت وجود دارد غار موزه وزیری است که در لویزان ،منطقه کند علیا  ودر دوراهی بوجان قرار گرفته است. استاد ناصر هوشمند وزیری که دکترای افتخاری هنر دارد در ابتکاری نو بخشی از کوه را شکافته و با ایجاد غار و تونل هایی در آن تمامی آثارش را به مانند موزه ای به نمایش در آورده است. بیشتر آثار وی در سرتاسر ایران وجود دارد که از آنجمله مجسمه های پارک جمشیدیه، لاله جین همدان، موزه رختشویخانه زنجان و... است.کارگاه، کلاس های آموزشی، محل زندگی و خلاصه تمام زندگی استاد وزیری در کنار عار موزه وی است. برای ورود به غار باید از دهان یک شیر بگذرید.

غارهای آیینی و نظامی                       غار رییس - غار خور بس

بیشتر این غارها به صورت دستکند بوده و بیشتر به دوران میتراییسم باز می گردد. این غارهای به منظور انجام آیین های مهر پرستی توسط انسان ساخته می شد.و شاید بخش کوچکی از آن طبیعی باشد ولی بیشتر ان توسط مهرپرستان حفر شده اند. غار رییس یا ریس که در نیاسر کاشان قرار دارد علاوه بر این که در گذشته های دور غاری برای نیایش مهر یا خورشید بوده است در دوران اشکانیان به دژی نظامی در زیر زمین تبدیل شده که از طریق تعقیب و گریز، هم از دشمنان فرار می کردند و هم به آنها حمله می کردند. چاهک ها و تونل های پیچ در پیچ و کوتاه این غار بسیار معروفند. غار خوربس قشم که به خربس هم معروف است از نیایشگاه های قدیمی میترایی است که اسم ان نشانه کاملی از آیینی بودن ان است. خور که به معنای خورشید است و بس همان بست نشستن برای نیایش و احترام است. دالان های تو در تو و طاقچه هایی که درون ان شمع و وسایل عبادت کنندگان قرار می گیرد همه و همه درون کوهی که رو به خورشید و به سمت جنوب است قرار دارد. از پنجره های این غار دست ساز میتوانید از طلوع تا غروب خورشید را ببینید و نمای دریای خلیج همیشه پارس را هم بیبینید و نسیم ان را بر صورت خود حس کنید.

غار های توریستی                      غار کتله خور و قوری قلعه

این نوع غارها بیشتر برای استفاده گردشگران اماده شده اند و بیشتر قسمت های آن طبیعی است و تنها بخشهایی از آن را برای سهولت استفاده مسافران توسعه داده اند. غار کتله خور یا کتل خور که در شهر گرماب زنجان قرار دارد در گذشته غار آبی بوده و امروزه برای عبور گردشگران آب ان هدایت شده و حدود 2 کیلومتر ان برای گردشگران آماده شده است. در بیشتر طول غار آب جریان دارد و تنها به برخی از گروه های کوهنوردی اجازه عبور داده می شود.  غار قوری قلعه که در پاوه کردستان نیز قرار دارد از جمله غارهایی است که در طول سال و به خصوص در تابستان میزبان گردشگران بسیاری است. قندیل ها و سالنهای بسیار زیبای طبیعی این غارها چشم هر بیننده ای را به خود خیره میکند. مسیرهای پیاده روی و نور پردازی در تمام طول غار طراحی شده است.

غار های مسکونی                                 روستای سنگی میمند و کندوان

این غارهای دستکند برای زندگی ساخته شده و دارای معماری به خصوصی است. از روستای سنگی- صخره ای کندوان در اسکوی تبریز شروع می کنم. مردم این روستا در ایران به کندن صخره معروف هستند و حتی برای ساختن تونل کندوان نیز از مردم این شهر کمک گرفته شد. در صخره های کله قندی روستای کندوان، خانه، مغازه و حتی هتل توسط اهالی شهر طوری کنده شده اند که هیچ تفاوتی با ساختمان های امروزی ندارند. همه چیز همانند ساختمان است فقط با دیواره ها و کف سنگی ان هم سنگ طبیعی کوه. روستای میمند در نزدیکی شهر بابک کرمان هم تاریخی دیرینه دارد و مردم هزاران سال است که در میان صخره ها خانه و کاشانه خود را کنده و زندگی می کنند. شیوه زندگی در این نوع کاشانه ها بسیار زیبا و متفاوت است.

تمامی خانه ها مانند غار های کوچکی در میان کوه هستند.

غارهای فنی                                      غار کهک و قلعه کرد

برخی از غارهای طبیعی ایران به صورتی هستند که هر فردی به راحتی نمی تواند وارد انها شود. مانند غار کهک در نزدیکی دلیجان و غار قلعه کرد در مرز استانهای قزوین و زنجان. برای ورود به این غارها می بایست از وسایل سنگ نوردی و غار نوردی مانند طناب مخصوص سنگ نوردی استفاده کرد. برای ورود به این غارها شما باید مهارتهای فرود و صعود از سنگ و استفاده از طناب را بدانید. این گونه غارها به دلیل عدم دسترسی همگانی بسیار بکر هستند و مناظر بسیار عجیب و شگفت انگیزی را در انها می توانید مشاهده کنید.

عمیق ترین و خطر ناک ترین غار ایران          غارپرو یا پراو

این غار که در نزدیکی شهر کرمانشاه و در ارتفاعات بیستون قرار دارد، آرامگاه بسیاری از کوهنوردان و غارنوردان حرفه ای است. عمق غار پراو ۷۵۱ متر و طول آن ۱۴۵۴ متر می‌باشد. تعداد ۲۶ حلقه چاه دارد و عمیق‌ترین چاه ، چاه ۱۶ است ، به عمق ۴۲ متر به علت این که آب جاری شده در غار پراو حاصل ذوب شدن یخچالهای زیر زمینی غار پراو است و همینطور به خاطر ارتفاع بالای این غار برودت آب خیلی زیاد است. (بین ۳-۱ درجه سانتیگراد) و در هیچ کجای غار دما بالاتر از این نیست. بدنه و دیوار سنگی داخل غار بسیار خشن و متخلخل است و این باعث می‌شود که لباس غارنوردان در حین پیمایش سریعا پاره شود. آب سرد به لباسهای زیر و سطح بدن نفوذ می‌کند که دشواری‌های پیمایش را زیادتر می‌کند .

بلندی و درجه سختی دیواره های درون ان به شکلی است که حتی هر سنگنورد و غار نوردی هم نمی تواند  از ان به راحتی عبور کند. این غار حتی چند غارنورد حرفه ای خارجی را هم به کام مرگ کشانده است.

غار های  نمکی                                  گرمسار و قشم

جنس دیواره و کف بسیاری از غارهای ایران از آهک و سنگ است ولی جنس این نوع غارها از بلورهای نمک است. زیبای و رنگ های خیره کننده این غارها به دلیل کانی های متعددی است که در انها وجود دارد. بلندترین غار نمکی طبیعی جهان، غار نمکی قشم است که حدود6 کیلومتر طول دارد. رنگ های صورتی، آبی و سبز در کنار سفیدی نمک جلوه ای رویایی به این گونه غار ها می دهد. برخی معادن نمک هم که به طور مصنوعی و برای استخراج نمک کنده شده اند فرصتی برای ملاقات بازدید کنندگان از غار های نمکی را فراهم می کنند.

غار هایی برای درآمد                      غار اشکند یا دست اشکن

برخی از غارهایی که امروزه می بینیم شاید مانند نیایشگاه های میترایی باشند ولی در دوران های بعدی برای کسب روزی حلال از آنها استفاده می شده است. از جمله غار اشکند جهرم در استان فارس که در روزگاری برای مردم روزی رسان بوده است. کار مردم منطقه کندن سنگ های این غار بوده و برای اینکه این محوطه غار مانند از بین نرود و فرو نریزد پایه های ضخیمی را باقی گذاشتند که منظره بسیار زیبایی  از دالان ها و سالنهای بسیار زیبایی را پدید آورده است.

اشکان بروج

اگر هم می پرسید که چرا عکس نگذاشتم به خاطر این بلاگ اسپاته که همه عکسهای من رو سانسور کرده.

از همه این غارها عکسهای خوبی گرفتم ولی بعدا در سایتم می گذارم. فعلا که پول ندارم سایتم رو درست کنم ولی درست بشه سریع تمامی مطالب با عکسهارو منتقل میکنم.

فدای همگی....بدرود تا آینده نزدیک